بررسی میزان مشارکت جنگل نشینان در مدیریت جنگل و چگونگی تقویت مشارکت (مطالعه موردی: منطقه بابلکنار شهرستان بابل)

در شرایط فعلی دست‌یابی به توسعه پایدار منابع‌طبیعی، مستلزم شناخت نقش و جایگاه مشارکت مردم محلی در فرایند حفظ، احیا و بهره‌برداری از منابع‌طبیعی است. این پژوهش که از نوع تحقیق‌های پیمایشی است با هدف بررسی میزان مشارکت جنگل‌نشینان در مدیریت جنگل و عامل‌های مؤثر بر مشارکت انجام شد. جامعه آماری تحقیق شامل 330 خانوار از جنگل‌نشینان شهرستان بابل در منطقه بابلکنار و 70  نفر از کارشناسان منابع‌طبیعی اداره کل منابع‌طبیعی استان مازندران است. با استفاده از جدول مورگان، تعداد 178 خانوار به‌عنوان نمونه جنگل‌نشین انتخاب شدند و کارشناسان اداره کل منابع‌طبیعی استان مازندران نیز از طریق سرشماری انتخاب شدند. اطلاعات و داده‌ها از طریق پرسشنامه جمع‌آوری و برای سنجش روایی ابزار تحقیق (پرسشنامه) از نظرات متخصصان و صاحب‌‌نظران علمی و اجرایی استفاده شد. با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ، ضریب پایایی پرسشنامه جنگل‌نشینان 87/0a=  و کارشناسان 89/0= a تعیین شد. نتایج اقدامات انجام‌گرفته در مدیریت جنگل نشان داد که جنگل‌نشینان در فعالیت‌های حفظ و بهره‌برداری جنگل، مشارکت و عملکرد بهتر و بیشتری نسبت به احیای جنگل داشته‌اند. همچنین مشخص شد که رابطه مثبت و معنی‏داری بین متغیرهای میزان تحصیلات، سن، درآمد حاصل از فعالیت‌های کشاورزی، میزان ارتباط با مسئولین منابع طبیعی، میزان شرکت جنگل‌نشینان در دوره‌های آموزشی- ترویجی، میزان آگاهی و شناخت جنگل‌نشینان از فواید جنگل و میزان مدیریت صحیح اعمال‌شده توسط جنگل‌نشینان، رابطه معنی‌داری وجود دارد. درمجموع، پیشنهاد می‌شود که آگاهی و دانش جنگل‌نشینان در رابطه با مدیریت جنگل افزایش یابد.